Podczas gdy od wielu tygodni z zapartym tchem śledzimy przygotowania Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego – byłego członka 24 Łódzkiej Drużyny Harcerskiej „Ilczi” z Hufca Łódź-Polesie – do historycznego lotu na Międzynarodową Stację Kosmiczną, w cieniu tej wyjątkowej misji toczą się mniej spektakularne, lecz równie inspirujące wydarzenia z udziałem innych poleskich harcerzy.

Już w najbliższy poniedziałek z Gdańska na Svalbard wyruszy żaglowiec s/y Generał Zaruski w ramach wyprawy upamiętniającej pionierski rejs sprzed 50 lat. Przez 101 dni jednostka przepłynie ponad 5000 mil morskich, odwiedzając 10 portów i 5 polskich stacji polarnych. Będzie to najdłuższy rejs w historii „Gdańskiej Szkoły pod Żaglami” – wśród fiordów i lodowców, w towarzystwie wielorybów, fok, morsów oraz niedźwiedzi polarnych. Wyprawa obejmuje również współpracę z Instytutem Oceanologii PAN, którego naukowcy prowadzą badania w rejonie Svalbardu.

W pierwszym etapie rejsu – z Gdańska do Longyearbyen na Spitsbergenie (30 czerwca–26 lipca 2025) – udział weźmie druhna Emilia Fijałkowska, instruktorka szczepu im. Leonida Teligi z Hufca Łódź-Polesie. Dla druhny Emilii udział w tak wymagającej morskiej podróży to nie tylko przygoda, ale także okazja do zdobycia praktyki i wiedzy niezbędnej do uzyskania wyższych stopni żeglarskich.

Kilka dni wcześniej, 18 czerwca, z Gdańska wyruszyła już 39. ekspedycja badawcza Instytutu Oceanologii PAN w ramach programu ARctic EXpedition (AREX). W składzie załogi żaglowca s/y Oceania, pełniącego rolę mobilnego laboratorium naukowego, znalazł się również przedstawiciel środowiska harcerskiego – druh Piotr Nowacki, były Pilot Chorągwi Łódzkiej oraz Retman Hufca Łódź-Polesie, pełniący funkcję w dziale nawigacyjnym.

Przygotowania do wyprawy rozpoczęły się już wiosną – jednostka pomyślnie przeszła inspekcje Polskiego Rejestru Statków oraz Urzędu Morskiego w Gdańsku, a w maju i czerwcu przetestowano specjalistyczne wyposażenie naukowe. AREX to jedno z najdłużej prowadzonych polskich przedsięwzięć badawczych w Arktyce – rozpoczęte w 1987 roku, koncentruje się na monitorowaniu zmian w środowisku fizycznym i biologicznym w tym regionie.

Podczas tegorocznej wyprawy naukowcy przeprowadzą pomiary oceanograficzne, fizyczne, atmosferyczne, optyczne, akustyczne, biogeochemiczne i biologiczne. Badania realizowane będą na ponad 300 stacjach pomiarowych, rozmieszczonych wzdłuż stałej trasy obejmującej Bałtyk, Cieśniny Duńskie, Morze Norweskie, Morze Barentsa, Cieśninę Fram oraz liczne fiordy wokół Svalbardu. Kluczowym celem projektu jest analiza transportu ciepłych wód Atlantyku na północ, dynamiki Prądu Zachodniospitsbergeńskiego oraz zmian cyrkulacji termohalinowej. Wyniki badań zasilą liczne projekty międzynarodowe, m.in. HiAOOS, SeaQuester, Euro-Argo ONE, ArgoPolska, ACCESS, CLIMB czy ADAMANT.

Zarówno misja Sławosza Uznańskiego, jak i arktyczne rejsy poleskich harcerzy pokazują jedno: granice możliwości coraz częściej wyznacza nie technologia, lecz wyobraźnia, determinacja i pasja. Jak widać, powiedzenie „sky is the limit” z dnia na dzień traci na aktualności.